国网冀北电力20项服务举措加速“八大服务工程”落地
| Batoidea | |||
 Rysunek z ksi??ki W.J. Gordona z 1902 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | 百度 一、突出党的政治建设统领地位1.强化“四个意识”。 | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| (bez rangi) | p?aszczki | ||
| Synonimy | |||
| |||
P?aszczki[1], p?aszczkokszta?tne[2] – ogólna nazwa chrz?stnoszkieletowych ryb morskich (z wyj?tkiem s?odkowodnej rodziny Potamotrygonidae) o p?askim, dyskowatym kszta?cie cia?a. Do p?aszczek zaliczane s? dr?twy, ogończe, raje, manty i orlenie. Dawniej p?aszczki klasyfikowane by?y w randze podrz?du Batoidei[1] lub jako spodoszpare (Hypotremata)[3] (ich szpary skrzelowe znajduj? si? na brzusznej stronie cia?a). Wspó?cze?nie klasyfikowane s? w obr?bie infragromady Euselachii. Proponowane s? dla nich nazwy Batoidea[4], Rajomorphii lub Batomorphii[5].
Cechy charakterystyczne
[edytuj | edytuj kod]Cia?o silnie grzbietobrzusznie sp?aszczone, z szerokimi, silnie rozwini?tymi, zachodz?cymi swoj? podstaw? na g?ow? p?etwami piersiowymi, u?o?onymi w p?aszczy?nie poziomej, tworz?cymi z ca?ym cia?em kszta?t rombu lub dysku. Otwory skrzelowe (tzw. tryskawki) i oczy na wierzchniej (grzbietowej) stronie cia?a. Pi?? (jedynie u Hexatrygonidae - sze??) par szczelin skrzelowych na dolnej stronie cia?a. Brak p?etwy odbytowej. Z?by t?pe, zwykle w kilku rz?dach, przystosowane do mia?d?enia pokarmu w odró?nieniu od rekinów, które maj? z?by ostre, przystosowane do ci?cia. Prawdopodobnie wi?kszo?? gatunków posiada elektroreceptory. Niektóre potrafi? wytwarza? pr?d elektryczny (dr?twy). U wielu gatunków ogon zakończony jest kolcem jadowym, cz?sto z haczykami (ogończe). W wi?kszo?ci s? to ryby jajorodne, niektóre gatunki ?yworodne (kilka wytwarza rodzaj ?o?yska).
P?aszczki s? rozprzestrzenione w ciep?ych i tropikalnych wodach ca?ego ?wiata. Zwykle prowadz? przydenny, cz?sto nocny tryb ?ycia. Niektóre zakopuj? si? w pod?o?u.
Niektóre gatunki s? niebezpieczne dla cz?owieka (ogończe - niebezpieczeństwo skaleczenia kolcem jadowym - taka p?aszczka zabi?a Steve'a Irwina, dr?twy - niebezpieczeństwo pora?enia pr?dem elektrycznym), chocia? ataki z ich strony zdarzaj? si? wyj?tkowo rzadko, zwykle na skutek nadepni?cia lub nieostro?nego zbli?enia.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Systematyka p?aszczek nie jest jednoznaczna. W tradycyjnych klasyfikacjach ryby spodouste dzielone by?y na rekinokszta?tne i p?aszczkokszta?tne. Wed?ug wspó?czesnego stanu wiedzy p?aszczki to ryby z rz?dów[4]:
- Myliobatiformes – orleniokszta?tne
- Pristiformes – pi?okszta?tne
- Rajiformes – rajokszta?tne
- Torpediniformes – dr?twokszta?tne
Zobacz te?
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b G. Nikolski: Ichtiologia szczegó?owa. T?um. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Le?ne, 1970, s. 79.
- ↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Ma?y s?ownik zoologiczny.
- ↑ Stanis?aw Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ a b Nelson 2006 ↓, s. 69–71
- ↑ Ryby kopalne. red. Micha? Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 141. ISBN 978-83-235-0973-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
Linki zewn?trzne
[edytuj | edytuj kod]- P?aszczki s?odkowodne. zyworodki.akwarysta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-06)].